Bij onze aanpak van participatie heeft een aantal uitgangspunten zich in de praktijk bewezen.
Bied duidelijkheid vooraf:
Wat vraag je aan mensen? Geef aan waar de ruimte zit en wees ook duidelijk als die ruimte er niet is. En maak duidelijk wie er de knopen doorhakt. Dit vraagt een beetje lef maar voorkomt veel frustratie bij alle betrokkenen.
Maak het persoonlijk;
Ga niet als instituten met elkaar in gesprek maar als personen. Mensen kunnen op zoek naar gedeelde punten en oplossingen, instituten niet. Voor een uitwisseling van argumenten moet je elkaar in de ogen kijken.
Begin op tijd:
Als een plan al tot achter de komma is uitgewerkt, beperkt dit de ruimte voor inbreng. In een vroeg stadium mensen betrekken lost niet alles op maar kan het proces wel versoepelen. Het gaat om erkenning en herkenning van belangen. Bovendien komen kennis en ideeën soms uit onverwachte hoek.
Zoek de vraag achter de vraag:
Achter een vraag of standpunt zit een beweegreden. Als je de reden achter een bezwaar kent en snapt, kun je beter zoeken naar oplossingen. Soms is het opgebouwde frustratie, soms zijn het praktische punten.
Geen watjes:
Vaak geven mensen concreet aan wat zij op een bepaalde locatie willen. Bijvoorbeeld “zorg voor een openbaar toilet” of “ik wil geen hoogbouw”. Daar reden daarachter (te weinig toiletten, angst voor verlies van licht en uitzicht) zijn soms ook op een andere manier op te lossen waardoor een combinatie van functies kansrijk wordt. Daar kom je alleen achter bij doorvragen naar het waarom achter de wat.
Emoties versus feiten:
Tegenover emoties houden feiten geen stand. Het klopt feitelijk niet maar het is wel hoe het werkt. Een lange rij wetenschappelijk bewezen feiten waarom iets niet kan, legt het af tegen een stevig emotioneel pleidooi of een krachtig filmpje dat toont dat het wel zou moeten. Houd daar rekening mee.
Maak inbreng zichtbaar:
Iedereen is blij met zichtbaar resultaat. Dus maak zichtbaar welke inbreng anderen hebben gehad in het plan of proces.
Hou het leuk!
De meeste mensen hebben leukere dingen te doen dan deelnemen aan participatie. Hou het traject kort en helder. Geef vooraf aan hoeveel tijd het ongeveer gaat kosten. En zorg dat mensen het naar hun zin hebben. Een fijne locatie en goede catering kunnen zorgen voor een betere sfeer.