Participatie is corvee

‘Participatie is corvee’ is de titel van een column die Marion van der Voort schreef. Daarmee greep ze net naast de publieksprijs tijdens de Landelijke Omgevingsmanagementdag 2022 in Den Bosch.

Tijdens een korte pitch verdedigde Marion de stelling uit de column. Daarin roept ze iedereen die participatie organiseert op om zelf op pad te gaan en mensen op te zoeken. Zo ontmoet je die brede middengroep.

Column lezen? Kijk hieronder:

Klik hier en lees het volledige column

Participatie is corvee

Het is een ondankbare klus die we hebben als omgevingsmanager, communicatie adviseur  (al dan niet senior) / procesbegeleider participatiedeskundige of hoe we onszelf dan ook noemen.
Je wordt geacht het geluid uit de omgeving op te halen bij een willekeurig beleidsvoornemen. Of dat nou gaat over de plaatsing van een windmolen, de bouw van nieuwe appartementen, de herinrichting van het dorpsplein of een verkeerscirculatieplan.

Als iedereen het wel best vind, het ze geen reet interesseert of ze wel iets beters te doen hebben, heb jij niet de juiste mensen bereikt. Zit je daar in je lege zaaltje…
of in een dure studio met 10 viewers…

Dus: De communicatie was niet goed.

Als de boel wél lekker op gang komt, de spandoeken op de brug hangen, er een protestmars wordt gehouden en raadsleden worden bestookt met kindertekeningen en petities, heb je het ook niet goed gedaan. Want de ‘burgers’ hebben het niet goed begrepen. Of je hebt de voorstanders niet bereikt. Je raadt het al: de communicatie was niet goed.
We hebben één zekerheid in ons leven als omgevingsmanager of communicatieadviseur (al dan niet senior); De communicatie was niet goed. ..

Levend met die zekerheid, wil je toch een beetje goed voor de dag komen met je participatie. En daarvoor dien je die brede middengroep te bereiken. En niet alleen de types die we al kennen.

Ik zal u bekennen dat ik met een collega een kwartet heb ontwikkeld waar alle die types in voorkomen. U kent ze vast…..
-De buurtburgemeester; Geruite bloes, map onder de arm en hij begint zijn betoog steevast met de mededeling dat hij namens de hele buurt spreekt.
-De ingenieur; Hij is enorm betrokken bij het onderwerp waarvoor hij in Delft of Wageningen heeft gestudeerd. Komt aan op de fiets met de laptoptas kruislings over de borst en citeert een recent onderzoek.
En dan is er nog Willemijn; “Mevrouw de veurzitter, mag ik even de aandacht?….”. Dan volgt een betoog over een vrindje dat er alles vanaf weet.

Afijn, een kwartetspel vol met de bekende types. Maar dat zijn de mensen die wél komen opdagen. Terwijl je die wel een beetje zat bent. Waar haal je nou die andere mensen vandaan?

Volgens mij moeten we een hardnekkig misverstand uit de weg ruimen. Namelijk dat mensen graag meedenken en participeren. Dat doen alleen de mensen die geen hobby hebben.
De vrouw van de buurtburgemeester is blij als hij eindelijk effe de deur uit is.
De ingenieur is zo betrokken bij zijn planten/infra/verkeer dat hij daar 24/7mee bezig is.
Een Willemijn ziet hier haar uitgelezen kans om te tonen welke connecties zij heeft.

Maar al die andere mensen hebben wel iets beters te doen. Ze gaan tennissen, hun kinderen voorlezen of wijn drinken op het terras op het moment dat de bijeenkomst wordt gehouden.  Participatie is corvee.

Dus wat je eigenlijk moet doen is zorgen dat die mensen die wél een leven hebben, het nut zien van hun deelname. Dat is een beetje als je peuter overtuigen dat groente lekker is. Of een tiener doordringen van het feit dat drank ongezond is. En hoe doe je dat?

  • Zoek ze op,
  • ga er op af,
  • hou het simpel,
  • en maak het een beetje leuk.

Betteke van Ruler zei het al begin juni in een interview in Trouw: “Woorden als ‘draagvlak’, of ‘doelgroep’…. Ik wil geen doelgroep zijn. Alsof je een doelwit bent. Wat voor een mensbeeld zit daar achter? “ aldus de emeritus hoogleraar.

Die brief van de gemeente, die mail,  of de oproep op Twitter; Daar ga ik niet op reageren. Want ik behoor niet tot de doelgroep.
Maar benader me persoonlijk, vertel me waarom je míjn betrokkenheid wilt, neem me serieus en zorg dat ik er wat aan heb. Omdat ik iets leer, omdat het gezellig is of anderszins. Dan kom ik wel.

Alle modellen ten spijt; communicatie en participatie zijn niet zo ingewikkeld. Je hoeft alleen maar in de schoenen te gaan staan van de mensen die je wilt betrekken. Dan weet je hoe je ze erbij krijgt. En als je het niet weet? Dan vraag je het ze.  Dat heet participatie.